Left Music Archive: من و تو، درخت و بارون . . .

سه‌شنبه، فروردین ۰۱، ۱۳۹۱

من و تو، درخت و بارون . . .

به زبان محاوره و شکسته‌نویسی «احمد شاملو» را در شعر، بیشتر با سروده‌هایی چون «پریا» و «قصۀ دخترای ننه دریا» به‌یاد داریم. خود او در این باره گفته است:

«این دو افسانه‌ی منظوم دو سیاه مشق از دوره‌ای است مربوط به سال 1332 در این زمینه که آیا می‌توان گه‌گاه برای شعر از زبان محاوره بهره ‌جُست یا نه. البته من خود به شتاب از ادامه‌ی ای کار به دلیل محدودیت زبان محاوره چشم پوشیدم و بدین کار ادامه ندادم.»

ده سالی بعد از این سیاه مشق‌ها که بعدها شد سرمشق بسیاری از شاعران دیگر در سرودن «شعرهای کودکانه»، احمد شاملو یک‌بار دیگر شعر «من و تو، درخت و بارون» را به زبان محاوره سرود. عاشقانه‌ای صمیمی و لطیف، که در مجموعۀ «آیدا در آیینه» چاپ و منتشر شد.

ده سالی بعد از این سیاه مشق‌ها که بعدها شد سرمشق بسیاری از شاعران دیگر در سرودن «شعرهای کودکانه»، احمد شاملو یک‌بار دیگر شعر «من و تو، درخت و بارون» را به زبان محاوره سرود. عاشقانه‌ای صمیمی و لطیف، که در مجموعۀ «آیدا در آیینه» چاپ و منتشر شد.

من باهارم تو زمین
من زمینم تو درخت
من درختم تو باهار ـ
ناز انگشتای بارون تو باغم می‌کنه
میون جنگلا طاقم می‌کنه.
تو بزرگی مث شب.
اگه مهتاب باشه یا نه
                            تو بزرگی
                                        مث شب.

خود مهتابی تو اصلا، خود مهتابی تو.
تازه، وقتی بره مهتاب و
                              هنوز
شب تنها
            باید
راه دوری رو بره تا دم دروازۀ روز ـ
مث شب گود و بزرگی
                             مث شب.

تازه، روزم که بیاد
تو تمیزی
            مث شبنم
                         مث صبح.

تو مث مخمل ابری
                       مث بوی علفی
مث اون ململ مه نازکی.
                                اون ململ مه
که رو عطر علفا، مثل بلاتکلیفی
هاج و واج مونده مردد
                           میون موندن و رفتن
                                                    میون مرگ و حیات.

مث برفائی تو.
تازه آبم که بشن برفا و عریون بشه کوه
مث اون قلۀ مغرور بلندی
که به ابرای سیاهی و به بادای بدی می‌خندی . . .

من باهارم تو زمین
من زمینم تو درخت
من درختم تو باهار،
ناز انگشتای بارون تو باغم می‌کنه
میون جنگلا طاقم می‌کنه.

احمد شاملو از مجموعۀ «آیدا در آئینه»
مهر ماه سال چهل و یک

* * *

معمولا عاشقانه‌ها در اشعار ما جنسیتی «مردانه»! یا «زنانه»! دارند. چنانکه گاه بی‌آنکه نام یا جنسیت شاعر را بدانیم، از توصیف و تشبیهاتی که در شعر آمده، می‌توان فهمید آن را «مرد» به «زن» می‌گوید یا برعکس.

«من و تو، درخت بارون»، اما عاشقانه‌ای است که جنسیت ندارد. «بهار و زمین»، «زمین و درخت»، «درخت و بهار»، مکمل هم هستند و گردشی منطقی در دایرۀ بده ـ بستان طبیعت. چنانکه تفاوت «شب و مهتاب» با «روز و آفتاب»، یا «نازکی ململ مه و لطافت برف» با «بلندی قلۀ مغرور کوه» و در نهایت: «ماندن و رفتن» یا همان «مرگ و حیات».

از این روست شاید که آن سرودۀ عاشقانۀ قدیمی را تا به‌حال چند خواننده (مرد و زن) خوانده و اجرا کرده‌اند و شنیدنش از زبان هر کدام باور پذیر است. در مجموعۀ زیر چند نمونه از اجرای ترانه‌ای این شعر را بشنوید. چنانچه شما هم نمونه‌ای دیگر سراغ دارید بفرستید تا به این مجموعه اضافه شود.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

اشتراک در: نظرات پیام (Atom)

رانه و موسیقی در تاریخ همواره جایگاه پر رنگی در اجتماع داشته
و همیشه ترانه ها الهام دهنده ی بسیاری از اعتراضات مردمی بر علیه دیکتاتور های زمان و تاریخ خود و حکومت ها ی توتالیتر بوده اند.گاه
ترانه ها افشاگر اند همچون فریاد مردمی که در یک یا شاید چند حنجره دمیده می شود تا یک واقعه و جنایت را یک کشتار را افشا کند .گاه آگاهی دهنده از یک جریان آگاه به اقشاری که معمولا از واقعیات محرومند آنچنان که محرومیت یک کارگر در قرن بیست و یک از اخبار دنیا مجدود به مدیا و رسانه های کنترل شده و سانسور شده حکومتش می باشد.در حالی که اگر بنگریم نا آگاهی یک کارگر در ایران دلایل زیادی خواهد داشت و از دلایل مهم که بگذریم به مسائل فرهنگی برسیم و این مساله که موسیقی و ترانه تا چه حد در تاریخ فکری ایران روشنگرانه بوده و تا چه حد توانسته نقشی را که باید انجام دهد.هدف این نیست که تاریخ ایران را کاوش کنیم !این کار هم زمان زیادی خواهد برد و قطعا تخصص این کار را نیز نخواهیم داشت که با یقین پایمان را در یک کفش کنیم .

اما امروز می توان فهمید در ایران فرهنگ موسیقی چپ بسیار نازل بوده و به جز عده ای معدود که خود را چپ می نامند و یا به اشتباه آنها را چپ می دانند همچنان موسیقی چند دههی پیش را زنده نگه داشته اند.گله ای نیست !همین کار هم زحمتی ارزنده است. ختی تک و توک کارهایی که برای مناسبت های کارگری و زنان و غیره با برچسب چپ انجام شده نیز در هر صورت ممکن حال با کیفیت پایین یا با شعر ضعیف تلاشی بوده برای برداشتن گامی در این جهت" وبگاه ما که شاخه ای از وبگاه آرشیو چپ می باشد نیز از ابتدای امر شروع به معرفی آثار معروف دهه های پیش نموده .آثار ویکتور خارا و ویولتا پارا و ترانه های انقلابی ایران که شاید بیش از هر چیز ما را به یاد دهه های خونین شصت می اندازد.بدین ترتیب با مطالعه وسیعی که در نظر گرفته شده سعی ما بر این است که از دگم اندیشی حتی در موسیقی که بسیاری از چپ ها و (جپ نما ها)! امروزه بدان مبادرت می ورزند مقابله کرده و مخاطب واقعی موسیقه اعتراضی را ابتدا خود شناخته سپس به مخاطب خود برسانیم.

کار بسیار آسانی است پس زدن سبک های تازه از راه رسیده مانند رپ و هیپ هاپ و ..اما کار سختیست واقعا شناختن ماهیت این ها .

باید گفت نویسنده این مطلب خود از کسانیست که به جز موسیقی های باب میل خود که نام موسیقی و هنر متعهد و اعتراضی و انقلابی می نامید پا را فرا تر از آن نمی گذاشت.اما نقطه ای که ما ایستاده ایم نقطه ی ثقل جهان نیست ! باور ندارید پس می توانید ااندازه بگیرید!

شناخت از سبک های دیگر و نگاه جامعشناسانه و چند بعدی به تاریخچه و چگونگی شکل گیری و رفتار شناسی هر سبک می تواند ما را به جهان تازه ای معرفی کند .اگر تنها سلیقه ای با مسائل دور و بر خود بر خورد نمائیم نتیجه همان خواهد شد که شده. و این ما هستیم که بر سر کچل دروغ و واقعیت شیره ی چسبناک می مالیم.

مطالعه آثاری که می توان آنها را ارزشمند نامید در ارجحیت این وبگاه قرار دارد .از سایت مردم شناسی که بصورت علمی و چند بعدی به قضایای مختلف می پردازد و در باره موسیق نیز هم چنین گرفته تا سایت هنر زیرزمینی و هنر گرافیتی و کلاه استادیو و نگاهی به تاریخچه موسیقی های اعتراضی و ترانه ها و اشعار در حال حاظر فعالیت اندک ما در این باب است. هرچند که باید این کار را ناچیز نامید اما به نظر نویسنده این موضوع و بحث را باید جدی گرفته و دائما روی آن مطالعه و جستجو انجام شود .باری در دنیای امروزین در منطقه ای که کشور ایران قرار دارد از دل کوچه پس کوچه های زاغه نشین قاهره صدای رپر هایی که لمپن پرولتاریا نامیده می شوند و بعضا به واقعیست صدای مردمی تا تونس یمن سوریه لبنان و لیبی تا کشور های آلمان فرانسه و انگلستان و اسپانیا و ایتالیا تا آسیای شرقی تا آمریکای جنوبی و فوروم چپ ی که بعد از کشتار هزاران هزار نفر و مقاومت و دلیری های مبارزات آزادی خواهانه آمریکای جنوبی امروز می رود به بار بنشیند تا خود شمال این قاره که کبک شهری از قاره بزرگ آمریکای شمالی با قدمت مبارزات آزادیخواهانه و جدایی طلبانه خود تا مکزیک و زاپاتیست های ساکن آن تا رده ها و صف های طویل انسانی در واشتگتن مقابل دیوار وال استریت و جنبش نودو نه درصدی ها و به چالش کشاندن شدید سرمایه داری باید و باید و باید بیشتر و بیشتر خواند شنید مطالعه کرد و ارتباط برقرار نمود و در این راه کماکان دیوهای بزرگو تا بن دندان مسلح سرمایه داری و رژیم های پس مانده و عقب افتاده نه موانع بلکه دقیقا دشمن سرسخت توده های مردمی می باشند .

بس سلاح ما دانایی ماست و هر مشتی که به پایگاه مردمی ما اظافه می گردد لرزشی برتن رزیم ها خواهد افتاد. در اخر این معرفی نامه باید گفت این سایت به تمام افرادی که خواهان کمک از منظر اطلاعاتی به ما در این زمینه هستند دست یاری و قدر دانی می کند .

امضا :

بی.کاف